خبرگزاری حوزه | یکی از مشکلات و روزمرگیهای دنیای کنونی که برخی از انسانها را درگیر کرده و بخشهایی از زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است، نوعی ناآرامی و ترس مبهم است.
به نظر میرسد ریشهی این ناآرامیها و ترسهای مبهم، به اتفاقات زندگی انسان باز میگردد.
گاهی انسان معتقد، ارزشهای اصولی زندگیاش را در خطر میبیند؛ به همین دلیل دچار ترس و ناآرامی میشود و گاه ترس انسان، برآمده از فشارهای اقتصادی است. بعضی مواقع ترس از ازدواج، تحصیلات و تربیت فرزندان، انسان را دچار استرس و اضطراب میکند.
براستی ما انسانها چگونه میتوانیم برترسهای مبهمی که بر زندگیمان غالب شده تسلط پیدا کرده و خود را از مهلکهی ترسها نجات دهیم؟
ما چگونه قادر خواهیم بود دست از ناآرامیها برداشته و آرامش را تجربه کنیم؟
یکی از اموری که میتواند کنترل شرایط بیرونی و تسلط بر ترسها را در اختیار انسان قرار دهد کنترل احساسات و عواطف است.
اگر انسان هنگام مواجهه با این ترسها بر احساسات و عواطف خویش مسلط باشد و رفتار خود را کنترل کند از آشفتگیها و ناآرامیها دور خواهد ماند؛ ولی اگر او در این شرایط قادر به کنترل خود و هیجانات روحیاش نباشد، آزادی و آرامشش سلب خواهد شد.
در چنین شرایطی استرس و اضطراب شخص بیشتر شده و بر تمام زوایای زندگی او سایه میافکند و جامعه و خانوادهاش دچار بحران میگردد.
اما متأسفانه امروزه عدهای داروهای نشاطآور را درمان کسب آرامش میدانند. برخی نیز ممکناست جوانان را به سمت مصرف داروهای روانگردان و مواد مخدر تشویق کنند تا آرامشی کاذب را تجربه نمایند.
عدهای که خودشان را متمدنتر میدانند به سمت تمرینهایی چون ریلکسیشن، یوگا و انرژی درمانی میروند و بعضی موسیقی را پیشنهاد میدهند.
از نگاه قرآن درمییابیم که راه درمان اضطراب و ناآرامیها چیزی جز قرآن و بودن در مسیر خداوند نیست.
خداوند در قرآن میفرماید:
یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَ شِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًی وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ (۵۷ یونس)
«ای مردم! همانا از سوی پروردگارتان پند و اندرزی برای شما آمد که مایهی شفا برای آنچه در درون سینههای شماست و هدایت و رحمتی برای مؤمنان است.»
و در حدیثی از پیامبرگرامیاسلامصلیالله علیهوآلهمیخوانیم:
«یا عِبادَ اللهِ أنتُم کَالمَرضیَ وَ رَبِّ العالَمین کَالطَبیِب» (مستدرک الوسائل، ج۱۳,ص، ۱۷۵)
«ای بندگان خدا شما مانند بیماران و خداوند تبارک و تعالی مانند پزشک است».
آری به گفتهی قرآن بهترین شفا و درمان، قرآن و بهترین درمانگر خداوند است.
البته کسانی که این نسخه را در زندگی به کار نمیگیرند شفای کامل نخواهند داشت؛ اما کسانی که به صورت تمام و کمال از این نسخه بهره ببرند، خداوند ناآرامی را از قلبهایشان برطرف خواهدکرد؛ سپس آرامش را بر جانشان نازل میگرداند.
خداوند به این موضوع در سوره فتح، آیه ۴ نیز اشاره میکند.
در تفسیر این آیه آمدهاست: «پیامبرصلیاللهعلیهواله خوابی دیده بود که یارانش وارد مسجد الحرام میشوند و خانه خدا را زیارت میکنند. مسلمانان به عزم زیارت خانه خدا احرام بستند و غالب اصحاب فکر میکردند تعبیر خواب و رؤیای صالحه در همین سفر واقع میشود. در حالیکه مقدر چیز دیگری بود و توفیق زیارت خانه خدا نصیب مسلمانان نشد. از طرفی این سفر منجر به «صلح حدیبیه» شد. به همین جهت تزلزل و اضطراب در قلوب افراد ضعیف الایمان افتاد. اینجا بود که لطف الهی شامل حال مسلمانان شد و سکینه و آرامش را بر دلهای آنها بازگرداند که نه تنها ضعف و فتور در ایمان آنها راه نیابد، بلکه مصداق «لِیزدادوُا ایماناً مع ایمانِهِم» قرار گیرند و ایمان قلبی آنها کاملتر شود.»
طبق آیه ذکر شده انسان مؤمن به هر میزان که باورهای اعتقادی و ایمانش به خدا افزایش یابد، آرامش او بیشتر میشود.
در حقیقت انسان مومن، با ایمان و اعتماد به خداوند آرامش و انبساط خاطر پیدا میکند، با امیدواری و نشاط کامل و مطمئن بر هر مشکلی فائق میآید؛ چراکه انسان معتقد به خدا به قدرتی مافوق همهی قدرتها متکی است و تنها امید او در زندگی خداوند متعال است.
افزایش ایمان به خدا موجب صبر، استواری مومن، شفای درد و ثبات روانی او میشود. ترس و حزن و اندوه را از انسان میزداید و آرامش روحی و اطمینان خاطر را برای انسان به ارمغان میآورد.
فرد در بُعد رفتاری، رفتاری عادلانه با تمام انسانها خواهد داشت. حقوق دیگران را رعایت میکند و نسبت به دیگران حسادت و کینه و دشمنی نخواهد داشت.
همچنین خداوند در سوره رعد آیه ۲۸ می فرماید:
«أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ / بدانید که تنها با یاد خدا دلها آرام می گیرد».
با تدبر در آیات ذکر شده به این نتیجه میرسیم که آرامش روحی تنها در سایهی ایمان کامل، یاد و اعتماد به خداوند حاصل میشود و هیچ فرد یا چیز دیگری نمیتواند به انسان آرامش دهد که این دقیقاّ همان چیزی است که روانکاوان بزرگی چون «یونگ» و همکارانش معتقدند که یاد خدا و تقویت معنویت، زمینه را برای از بین بردن اضطراب و ناآرامی فراهم میآورد و آرامش نیاز عادی بشر است و هیچ خوشی بالاتر از آرامش نیست.
بنابراین یاد خدا در تمام لحظات زندگی ضد اضطراب و ناآرامی است و با آرامش و ایمان به خدا یک مادر، معلم، مدیر و کارمند بهتر میتواند خانه، مدرسه، مملکت و محل کار را اداره کند و در جهت رشد و بالندگی اقتصادی، فرهنگی و علمی جامعه و خانوادگی خویش موفق باشد.
بتول پناهی، عضو گروه تبلیغی شمس الشموس وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان